Jeżeli prowadzisz działalność online i pracujesz nad rozwojem aplikacji mobilnej dla swojego biznesu, być może zastanawiałeś/zastanawiałaś się nad tym, czy musisz przygotować regulamin dla swojej aplikacji i jeśli tak - co w nim zawrzeć.
W dzisiejszym wpisie odpowiem na te pytania.
Kiedy potrzebny jest regulamin aplikacji mobilnej? Jakie przepisy regulują obowiązek jego posiadania?
Przepisy prawa nie posługują się pojęciem "regulaminu aplikacji mobilnej". Zamiast tego, mamy coś takiego jak "regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną". Jest on wymagany jeśli świadczysz jakieś usługi online na rzecz swoich klientów, na ich żądanie.
To oznacza, że jeśli żadnych usług nie świadczysz to nie musisz mieć regulaminu. Przykładowo, jeżeli tworzysz aplikację mobilną, która działa na urządzeniu użytkownika offline (bez bieżącej komunikacji z Twoim serwerem), nie wymaga tworzenia żadnego konta, dokonywania płatności itp., to usług online raczej nie świadczysz - teoretycznie więc możesz obejść się bez regulaminu (acz oczywiście możesz go stworzyć, np. aby opisać w nim reguły korzystania z Twojej aplikacji).
Natomiast w sytuacji gdy Twoja aplikacja:
wymaga utworzenia konta użytkownika do korzystania z niektórych funkcjonalności,
umożliwia zakupy jakichś produktów lub usług (np. subskrypcji),
to będziesz potrzebował regulaminu aplikacji mobilnej.
Obowiązek ten wynika z ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
Dodatkowo, tworząc regulamin aplikacji mobilnej musisz zwrócić uwagę na przepisy:
ustawy o prawach konsumenta,
ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych) [DSA]
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) [RODO].
Być może brzmi to przytłaczająco, ale bez obaw – wyjaśnię Ci, jakie wymogi wynikają z konkretnych przepisów 😊
Czym jest regulamin aplikacji mobilnej?
Ogólnie rzecz biorąc regulamin stanowi umowę między Tobą a użytkownikiem aplikacji i reguluje Wasze wzajemne prawa i obowiązki.
Pamiętaj, że musisz udostępnić użytkownikowi treść regulaminu zanim zacznie korzystać z aplikacji. Dodatkowo, użytkownik powinien mieć móc możliwość zapoznania się z treścią regulaminu przez cały czas korzystania z usługi.
Dlatego też regulamin aplikacji mobilnej to dokument, który opisuje rodzaj świadczonych przez Ciebie usług, warunki korzystania z aplikacji i prawa użytkownika. W konsekwencji, w regulaminie powinieneś/powinnaś zawrzeć kompleksowe informacje dotyczące aplikacji, które mogą być przydatne dla użytkownika.
Jakie elementy muszą znaleźć się w regulaminie aplikacji mobilnej?
Szczegółowa treść regulaminu aplikacji mobilnej jest oczywiście zależna od tego do czego ta aplikacja służy. Natomiast istnieją podstawowe elementy, które pojawić się powinny w każdym regulaminie. Zostały one wprost wskazane w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną i obejmują:
dane rejestrowe i kontaktowe usługodawcy – imię i nazwisko/nazwa, adres, adres poczty elektronicznej (uwaga - przepisy dot. ochrony konsumentów nakazują podać też numer telefonu - jeżeli więc sprzedajesz produkty/świadczysz odpłatne usługi konsumentom, to musisz podać też numer telefonu),
opis funkcji oprogramowania (tzn. tego na co aplikacja pozwala i co można w jej ramach robić - opis może być ogólny i np. odsyłać w szczegółach do dokumentacji technicznej),
wymagania techniczne – w treści regulaminu należy wskazać, jakie wymogi powinny spełniać urządzenia użytkownika, aby mógł on korzystać z aplikacji. Należy określić podstawowe parametry takich urządzeń oraz wskazać o konieczności dostępu do Internetu,
informacje dot. bezpieczeństwa usługi - jako usługodawca musisz pouczyć użytkownika o szczególnych zagrożeniach jakie wiążą się z korzystaniem z aplikacji mobilnej i zasugerować korzystanie przez użytkownika z odpowiednich zabezpieczeń,
wskazanie, że użytkownik ma zakaz dostarczania treści o charakterze bezprawnym - ten wymóg został niedawno rozbudowany przepisami unijnego rozporządzenia DSA, opisuję go w dalszej części wpisu,
warunki zawarcia i rozwiązania umowy pomiędzy usługodawcą a użytkownikiem - czyli wskazanie tego w jaki dokładnie sposób zawierana jest umowa (np. zaakceptowanie checkboxa przy rejestracji konta w ramach aplikacji), jak długo wiąże strony oraz w jakich sytuacjach można ją wypowiedzieć/rozwiązać,
informacje o możliwości składania reklamacji oraz opis procesu ich rozpatrywania - więcej na ten temat poniżej.
Zakładanie konta w ramach aplikacji mobilnej
Jeżeli w ramach aplikacji mobilnej użytkownik może założyć konto, w regulaminie opisujemy również zasady rejestracji oraz likwidacji takiego konta. Musimy więc wskazać :
czy rejestracja konta jest darmowa,
jak można założyć konto (możesz w tym miejscu umieścić przykładowo link do formularza rejestracji),
jakie dane osobowe użytkownik powinien podać w celu założenia konta,
z czym dla użytkownika wiąże się założenie konta – np. dzięki temu otrzyma dostęp do dodatkowych funkcjonalności aplikacji.
Poza tym nie powinieneś/powinnaś zapomnieć o informacji dot. likwidacji konta użytkownika – kiedy można tego dokonać oraz w jakich przypadkach Ty jako usługodawca możesz usunąć konto danego użytkownika. Często te postanowienia łączą się z postanowieniami dot. okresu obowiązywania umowy pomiędzy użytkownikiem a usługodawcą.
Jak uregulować w regulaminie kwestię odpłatności za korzystanie z aplikacji?
W regulaminie musisz wskazać, czy korzystanie z aplikacji jest darmowe, czy wiąże się z koniecznością uiszczania opłat przez użytkownika.
Jeżeli zdecydujesz się na tę opcję, powinieneś/powinnaś wskazać w treści regulaminu w jaki sposób użytkownik może zapłacić za produkty (np. z jakich dostawców płatności korzystasz) oraz jakie są konsekwencje za nieuiszczenie opłaty.
Warto też wskazać czy przewidujesz np. możliwość stosowania samoodnawialnych subskrypcji, które pobierają pieniądze z karty kredytowej. W regulaminie dobrze jest też opisać sposób wykonywania obowiązków związanych z wystawianiem faktur i ich wysyłaniem użytkownikom.
Nie musisz opisywać szczegółów dotyczących okresów subskrypcji i cen bezpośrednio w regulaminie - możesz odesłać użytkowników np. do odrębnego cennika.
SLA i wsparcie techniczne
W regulaminie nie musimy też wskazywać na minimalny poziom SLA (czyli dostępności/działania aplikacji), który zapewnimy naszym użytkownikom. Co więcej, możemy wprost zastrzec, że mamy prawo do dokonywania czasowego zawieszenia świadczenia usług i realizowania przerw technicznych.
Dobrą praktyką jest też zawarcie w regulaminie postanowień dotyczących bieżącego wsparcia technicznego - np. wskazanie w jaki sposób użytkownicy mogą zgłaszać błędy.
Jeśli chcesz dowiedziec się więcej na temat postanowień dot. SLA w umowach, zachęcam Cię do zapoznania się z tym wpisem: Umowy SLA, czyli jak uregulować serwis oprogramowania.
Odpowiedzialność i jej wyłączenia
Usługodawcy często chcą ograniczyć lub wyłączyć swoją odpowiedzialność za nieprawidłowe świadczenie usług w ramach aplikacji mobilnej. Musimy pamiętać, że takie ograniczenia są generalnie dopuszczalne w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami. Natomiast nie możemy w sposób istotny ograniczać lub wyłączać naszej odpowiedzialności względem konsumentów - takie zastrzeżenia w regulaminach stanowią klauzule niedozwolone.
W przypadku gdy naszymi klientami są przedsiębiorcy (niebędący tzw. przedsiębiorcami indywidualnymi - o których piszę w części dot konsumentów), możemy ograniczyć naszą odpowiedzialność za ewentualne szkody - np. wskazać, że górna granica odpowiedzialności jest równa wysokości wynagrodzenia subskrypcyjnego, które klient zapłacił w związku z korzystaniem z usługi.
W regulaminie możemy także wskazać jakie usługi są poza naszą kontrolą, a tym samym za co nie odpowiadamy - dotyczy to np.świadczenia usługi dostępu do Internetu (przez Internet Service Provider'a) albo działanie niepochodzącego od nas oprogramowania, które użytkownik zainstalował na swoim urządzeniu (nawet jeśli to oprogramowanie ma jakiś wpływ na naszą aplikację).
Reklamacje dotyczące działania aplikacji mobilnej
Powinieneś/powinnaś zapewnić swoim klientom możliwość złożenia reklamacji dotyczącej świadczonych przez Ciebie usług. W szczególności dotyczy to wszelkich błędów, awarii czy innych problemów w związku z działaniem aplikacji mobilnej.
W regulaminie należy szczegółowo opisać proces reklamacyjny – przede wszystkim na jaki adres użytkownik może złożyć reklamację oraz co taka reklamacja powinna zawierać (dane użytkownika, opis problemu i żądania ze strony osoby składającej reklamacja). Istotne jest również wskazanie, w jakim terminie zobowiązujesz się rozpatrzeć reklamację (standardowo jest to 14 dni).
Pamiętaj! Zgodnie z przepisami ustawy o prawach konsumenta musisz udzielić odpowiedzi na reklamację w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania. Jeżeli nie udzielisz żadnej odpowiedzi wówczas przyjmuje się, że reklamacja została uznana.
Kwestia praw autorskich i licencji
Aplikacja, jak i jej poszczególne elementy (treści, grafiki itp.) są utworami w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Autorskie prawa majątkowe do nich generalnie będą przysługiwały twórcy albo komuś, kto je od twórcy kupił. W konsekwencji, bardzo często będzie tak, że to Ty, jako usługodawca, masz prawa do utworów wchodzących w skład aplikacji.
Dlatego też standardem, który wpisuje się do regulaminów jest zastrzeżenie, że pomimo uzyskania dostępu do aplikacji użytkownik nie nabywa żadnych praw autorskich majątkowych do niej. Poza tym należy wskazać, czego użytkownik nie powinien robić chcąc przestrzegać praw autorskich – chodzi tu na przykład o zakaz:
rozpowszechniania poza aplikacją znajdujących się w niej treści
odpłatnego dystrybuowania oprogramowania/sublicencjonowania oprogramowania,
wprowadzania do niego zmian.
Jednak aby użytkownik mógł korzystać z aplikacji w sposób nienaruszający Twoich praw, w regulaminie powinieneś/powinnaś udzielić mu licencji na korzystanie z aplikacji. Dlatego też w regulaminie należy wskazać, jaki jest zakres takiego dozwolonego korzystania, czyli co użytkownik może robić w ramach aplikacji nie naruszając Twoich praw autorskich – przykładowo prawo korzystania z aplikacji może obejmować instalowanie aplikacji na urządzeniach użytkownika lub integrowanie aplikacji z innym oprogramowaniem.
Zwykle prawo korzystania z aplikacji powinno mieć charakter niewyłączny i nieograniczony terytorialnie, aby wielu użytkowników mogło używać aplikacji w różnych miejscach na świecie.
Jeśli chcesz poczytać więcej na temat licencji dotyczących oprogramowania zapraszam Cię tutaj: licencje dotyczące oprogramowania.
Prawa konsumentów a korzystanie z aplikacji mobilnej
Przygotowując regulamin aplikacji musisz zwrócić szczególną uwagę na uprawnienia, jakie przepisy prawa dają konsumentom.
Konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową - w praktyce będzie to ktoś kto korzysta z Twojej aplikacji prywatnie.
Ważnym uprawnieniem przyznanym przez przepisy ustawy o prawach konsumenta, które musisz respektować jest prawo konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość.
Jak już pisałem na wstępie, regulamin stanowi umowę pomiędzy Tobą a użytkownikiem. Jeżeli użytkownik jest konsumentem może od tej umowy odstąpić w terminie 14 dni od momentu jej zawarcia, bez podawania przyczyny i bez ponoszenia dodatkowych kosztów (poza kilkoma rodzajami kosztów wskazanymi w ustawie).
Co istotne, to uprawnienie przysługuje również przedsiębiorcy indywidualnemu, czyli osobie fizycznej zawierającej umowę związaną bezpośrednio z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, jeśli z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
W praktyce może pojawić się problem z liczeniem terminu odstąpienia od umowy, zwłaszcza gdy przykładowo oferujesz użytkownikom możliwość testowego korzystania z aplikacji (np. 30 dni korzystania za darmo), a po okresie testowym, w przypadku niezłożenia przez użytkownika oświadczenia o odstąpieniu od umowy, usługa (już jako odpłatna) ulega przedłużeniu.
Jak w takiej sytuacji kształtuje się uprawnienie konsumenta? Czy może on kilkukrotnie skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy? Wątpliwości rozwiał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który uznał, że w opisywanej sytuacji konsumentowi przysługuje tylko jednorazowe prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość, pod warunkiem, że usługodawca poinformuje go w sposób jasny, zrozumiały i wyraźny o tym, że po zakończeniu bezpłatnego okresu próbnego usługa stanie się odpłatna.
W innym wypadku, konsument będzie miał 12 miesięcy na odstąpienie od umowy, liczonych od zakończenia standardowego 14-dniowego okresu. Musisz więc bardzo ostrożne formułować informacje dotyczące korzystania z aplikacji skierowane do konsumentów.
Czy konsument zawsze może odstąpić od umowy dotyczącej korzystania z aplikacji mobilnej?
W niektórych sytuacjach konsument nie będzie mógł odstąpić od umowy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Dzieje się tak na przykład gdy:
przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną i uprzednią zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy, i przyjął to do wiadomości - to dotyczy zwłaszcza różnych usług subskrypcyjnych,
umowa dotyczy dostarczania treści cyfrowych (bez nośnika materialnego), za które konsument jest zobowiązany do zapłaty ceny, jeżeli przedsiębiorca rozpoczął świadczenie za wyraźną i uprzednią zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy, i przyjął to do wiadomości - to dotyczy np. zakupów ebooków albo gier.
Jakie jeszcze prawa ma konsument?
W razie powstania sporu pomiędzy Tobą a konsumentem, konsument ma możliwość skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń. W regulaminie aplikacji musisz wskazać konsumentowi istnienie takich możliwości oraz opisać zasady dostępu do tych procedur.
Digital Services Act a regulamin aplikacji mobilnej
Na początku 2024 r. w życie weszły przepisy rozporządzenia DSA. Dotyczą one między innymi dwóch kategorii usług, które mogą znaleźć zastosowanie do aplikacji mobilnych:
hostingu - hosting dotyczy usługi, w ramach której użytkownik może przechowywać jakieś dane/pliki w ramach infrastruktury usługodawcy. To oczywiście może być elementem aplikacji mobilnej, np. gdy dajemy użytkownikom możliwość zapisywania plików w chmurze dostępnej przez aplikację,
platform internetowych - platformy umożliwiają korzystanie z usług polegających na przechowywaniu i rozpowszechnianiu informacji pochodzących od jednego użytkownika na rzecz innych użytkowników - np. w ramach portali społecznościowych. Dotyczyć to będzie więc tych aplikacji, które umożliwiają publikowanie jakichś treści i zapoznawanie się z nimi przez innych użytkowników.
Jeśli nasza aplikacja podlega przepisom DSA, powinieneś/powinnaś zwrócić szczególną uwagę na kwestię odpowiedzialności w razie podjęcia przez użytkowników działań niedozwolonych. W regulaminie powinieneś/powinnaś wskazać, na czym polegają takie działania - obejmują one m.in. publikowanie treści naruszających dobre imię innych użytkowników, obraźliwych, stanowiących przestępstwo albo naruszających czyjeś prawa autorskie.
Dodatkowo, w regulaminie trzeba wskazać jakie środki Ty jako usługodawca możesz podjąć w sytuacji takiego naruszenia.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat DSA, zapraszam Cię w następujące miejsca:
DSA dotyczy generalnie tych usług, które są odpłatne (przy czym odpłatność rozumiemy również np. jako płacenie danymi i koniecznością oglądania profilowanych reklam w zamian za dostęp). Jeżeli natomiast działamy niekomercyjnie, nie musimy stosować DSA.
Ochrona prywatności i RODO
Przygotowując regulamin aplikacji mobilnej nie można zapomnieć o ochronie prywatności użytkowników i przestrzeganiu przepisów RODO w związku z przetwarzaniem ich danych osobowych. W tym celu sugeruję przygotowanie polityki prywatności aplikacji – stanowi ona osobny dokument, do którego odwołujesz się w treści regulaminu.
Podsumowanie
Pamiętaj, że regulamin aplikacji mobilnej to nie tylko formalność – to ważny dokument, który wpływa na bezpieczeństwo prawne Twojego biznesu online. Dodatkowo, transparentność regulaminu i jego czytelność może pozytywnie wpłynąć na Twoje relacje z klientami - warto więc zadbać o odczucia jego ostatecznych odbiorców i np. unikać nadmiernie skomplikowanego języka.
Jeżeli potrzebujesz wsparcia przy przygotowaniu regulaminu aplikacji mobilnej albo polityki prywatności skontaktuj się z nami, wysyłając maila na adres kontakt@bytelaw.pl albo korzystając z formularza kontaktowego.
Comments